Hoge energieprijzen – waarom is energie zo duur en wat kun je doen?
Kun je de hoge energierekening nog voor zijn?
Het kan niet anders dan dat je hier al veel over hebt gehoord. De energieprijzen gaan door het dak. Nederlanders met een variabele energiecontract betalen opeens een stuk meer, het kabinet debatteert erop los en ondertussen hebben energieleveranciers met veel onzekerheid te kampen. Waar komen die hoge energieprijzen eigenlijk vandaan? En valt er nog iets aan te doen om niet opeens met een torenhoge rekening geconfronteerd te worden.
Dat de energieprijzen door het dak gaan, heeft met diverse omstandigheden te maken. Het begon allemaal met corona. Of beter gezegd: het herstel daarvan. In Europa, de VS en Azië gaat het beter met de coronacijfers en dat is te zien aan de vraag naar energie (vooral naar gas). De energiebehoefte is enorm gestegen. Dat terwijl het aanbod aan energie te wensen overlaat.
Een heel bepalende factor is daarnaast de oorlog in Rusland en Oekraïne. Rusland was altijd ene grote gasleverancier voor Nederland, maar houdt nu de kraan dicht. Het aanbod aan gas is daardoor heel schaars. Nederland wint ook al geen aardgas meer in Groningen en Duitsland levert ook al geen kernenergie meer. Aangezien Rusland eerder zo’n 40% van de gashoeveelheid in heel Europa leverde, is er een enorm tekort aan gas. Ondertussen zijn veel vervuilende kolencentrales gesloten met het oog op hun klimaatimpact.
Normaal gesproken zijn er vaak wel gasvoorraden om kleine tekorten op te vangen. Nu is die voorraad een stuk beperkter. Dat heeft alles te maken met het koude voorjaar dat we in Europa achter de rug hebben én met de extreem warme zomer in Azië. Daardoor hebben we in Europa begin dit jaar extra gestookt en was in Azië juist extra stroom nodig voor de airco’s en ventilatoren.
Als de vraag naar energie groot is, maar het aanbod klein, dan gaan de prijzen omhoog. Dat is wat nu in razend tempo is gebeurd. Daar moet wel bij gezegd worden dat de prijzen al sinds begin dit jaar langzaamaan stijgen, maar sinds de situatie in Oekraïne is het extreem hard gegaan.
Overigens is het wel zo dat de prijzen een jaar geleden uitzonderlijk laag waren vanwege de coronacrisis (en de daardoor heel beperkte vraag vanuit bedrijven), dus helemaal eerlijk is die vergelijking niet. Maar feit blijft dat de prijzen niet eerder zo hoog zijn geweest als nu.
Het is niet per definitie zo dat jij opeens een veel hogere rekening onder je neus geduwd krijgt. Het hangt er volledig van af tot wanneer je energiecontract loopt. Heb je een variabel contract? Dan merk je de stijging helaas in je portemonnee. Bij een variabel contract wordt het tarief jaarlijks vastgesteld op 1 juli en 1 januari. Je kunt dan vanaf die datum opeens veel meer gaan betalen (of wellicht doe je dat al sinds de laatste vaststeldatum). Veel huishoudens betalen daardoor wel een paar honderd euro meer per maand.
Er bestaan ook energieleveranciers die al eerder hun termijnbedrag hebben verhoogd. Dat betekent trouwens niet dat je direct fors meer bent gaan betalen. Het termijnbedrag is een voorschot op je totale eindafrekening aan het eind van het jaar. Dat het tarief is verhoogd, houdt dus in dat je aan het eind van het jaar minder hoeft bij te betalen. Dit bedrag kun je eventueel ook laten aanpassen door daarvoor een schriftelijk verzoek in te dienen.
Heb je je tarief voor langere tijd vastgezet? Dan heb je mazzel als je contract nog even loopt met het huidige, lagere tarief. Je gaat het nieuwe tarief dan pas merken in je portemonnee zodra je contract afloopt.
Er zijn een paar dingen die je kunt doen om je energierekening binnen de perken te houden.
Ten eerste kun je je termijnbedrag laten aanpassen met het oog op de hoge energieprijzen. Je kunt dit bedrag bij voorbaat naar boven bijstellen om een hoge eindafrekening voor te zijn. Dat scheelt niet in wat je in totaal kwijt bent, maar bespaar je jezelf wel een hoge rekening aan het eind van het jaar. Met zo’n aanpassing loop je wel een klein risico. Mocht de energieleverancier failliet gaan, dan ben je het alvast extra betaalde geld kwijt.
Op dit moment nog overstappen kan handig zijn als je bij een andere aanbieder met een variabel contract minder betaalt. Let wel op: bij deze hoge prijzen valt nauwelijks nog van aanbiedingen te spreken. Maar toch: elke besparing is iets.
Daarnaast kun je natuurlijk zuiniger omgaan met energie. Niet meer stroom gebruiken dan nodig is. Stekkers uit de stopcontacten halen of de verwarming een graadje lager zetten dus. Alle beetjes helpen.
Wat je nog meer kunt doen met het oog op de hoge energieprijzen? En wat je bovendien een forse besparing en een positieve milieu-impact oplevert? Je woning verduurzamen. Je woning goed laten isoleren of zonnepanelen op het dak laten installeren scheelt hoe dan ook een fors bedrag op de energierekening. En het geeft je nog een goed rendement op je spaargeld ook.
Heb je zelf niet zomaar geld op de plank liggen voor verduurzaming? Of wil je graag een buffer aanhouden? Dan biedt je hypotheek misschien ruimte voor het financieren van verduurzaming. Zeker met een mooie overwaarde op je huis kun je je hypotheek misschien wel verhogen. Onze Hypotheekexperts vertellen je hier tijdens een gratis oriëntatiegesprek graag meer over.
Je hoeft niet bang te zijn dat je opeens volledig zonder stroom komt te zitten. Volgens de Autoriteit Consument & Markt mogen energieleveranciers niet vanwege de hoge energieprijzen stoppen met leveren. Als leveranciers geen leveringszekerheid kunnen bieden, trekt de ACM hun leveringsvergunning in en word jij verdeeld over andere energieleveranciers met een contract. Je kunt dan na 30 dagen kiezen of je hier klant blijft of naar een andere leverancier overstapt.
